Wskażnik włączonego biegu w samochodzie.

[Marian B]

Wskaźnik włączonego biegu w samochodzie

Artykuł dla tych kierowców, co chcą zamontować taki wskaźnik, ale nie mają pomysłu na rozwiązanie problemów mechanicznych z tym związanych.


Pożytecznym urządzeniem w samochodzie jest wskaźnik wyświetlający numer włączonego biegu. Nie jest to tylko bajer. Jest on przydatny w czasie szybkich manewrów ruchu miejskim, a szczególnie przy wyprzedzaniu. Nie trzeba wtedy kontrolować położenia dźwigni zmiany biegów.
Schemat układu jest pokazany na rys.1. Włączenie jednego z sześciu wyłączników krańcowych powoduje, że za pomocą matrycy diodowej zostanie na wyświetlaczu pokazany numer włączonego biegu od 1 do 5. Bieg wsteczny jest pokazywany literą E. W przypadku sześciobiegowej skrzyni biegów należy dodać jeszcze jeden rządek diod oraz wyłącznik krańcowy.
Ze względów montażowych układ jest podzielony na trzy odrębne moduły: moduł wyświetlacza, moduł matrycy diodowej i moduł wyłączników. Moduły są połączone ze sobą przewodami za pomocą złączy wielostykowych.
Moduł wyświetlacza składa się z obudowy, wyświetlacza diodowego siedmiosegmentowego, ośmiu przewodów połączeniowych w postaci wstążki o odpowiedniej długości, zakończonych złączem wielostykowym. Obudowę można wykonać w dowolny sposób mając na uwadze względy estetyczne. Należy jedynie pamiętać o zasłonięciu wskaźnika ciemną plastikową szybką, wtedy będą widoczne tylko te elementy, które świecą. Dobrze prezentuje się wskaźnik świecący na zielono.
Moduł matrycy, jest to płytka preszpanowa, na której są zamontowane diody matrycy oraz rezystory redukcyjne i gniazda wtyków połączeniowych z modułem wyświetlacza i z modułem wyłączników, oraz złącze do podłączenia zasilania. Płytka jest pokazana na rysunku 2a. Diody i rezystory najlepiej montować w sposób pokazany na rysunku 2 b, gdyż wtedy zabierają najmniej miejsca. Diody mogą być dowolne, krzemowe. Nie opłaca się robić płytki drukowanej, połączeń jest mało i można je zrobić za pomocą drutu o średnicy 0,5mm. Wartość rezystorów (1k) jest tak dobrana, że wskazania są widoczne w czasie słonecznej pogody i jednocześnie nie olśniewają w ciemności. Praktyka eksploatacyjna pokazała, że przy tej wielkości wyświetlacza niepotrzebna jest automatyczna regulacja jasności w zależności od oświetlenia zewnętrznego.
Rezystor Rb=100Ω jest zamontowany w przewodzie w odległości około 10cm od źródła 12V i służy jako zabezpieczenie przed ewentualnymi zwarciami. Zasilanie należy podłączyć przed wyłącznikiem zapłonu, wtedy wskaźnik będzie informował o biegu także na postoju. Pobór prądu jest znikomy, nie ma obaw o rozładowanie akumulatora.

Największym problemem w budowie całego urządzenia jest moduł wyłączników krańcowych i od niego należy zaczynać budowę. Każdy z wyłączników musi być pewnie włączany nawet przy celowo nieprecyzyjnych ruchach dźwigni zmiany biegów. Niemożność poprawnego rozwiązania tego problemu niweczy sens budowy całości.

W takim przypadku wyłączniki krańcowe trzeba zamontować na skrzyni biegów w okolicy zewnętrznego mechanizmu zmiany biegów.

Na rys.3 jako przykład jest pokazane rozwiązanie zastosowane w samochodzie Skoda Octavia.
Wymiary należy traktować jako orientacyjne. Prawidłowe trafianie języczków ze sprężystej blachy na dźwignię odpowiedniego wyłącznika krańcowego zapewniają blaszki prowadzące, zamontowane pomiędzy wyłącznikami. Należy odpowiednio dobrać kształty blaszek, oraz je odpowiednio wygiąć. Takie rozwiązanie można zastosować tam, gdzie dźwignia zmiany biegów porusza się w miarę precyzyjnie. Gdy tak nie jest, trzeba wyłączniki montować gdzieś na skrzyni biegów w pobliżu zewnętrznego mechanizmu zmiany biegów.
Moduł matrycy w Octavii został zamocowany za pomącą wsporników z blachy do dwóch śrub M8 znajdujących się przed dźwignią zmiany biegów.
Moduł wyświetlacza najlepiej umieścić w lewym dolnym rogu tablicy wskaźników tak, aby nie zasłaniać wskazań komputera pokładowego, lub w prawym dolnym rogu, tak, aby nie zasłaniać licznika kilometrów. Przykładowe rozwiązanie tego modułu i sposób mocowania pokazuje rys.4. Przewody połączeniowe można przeciągnąć za pomocą sztywnego drutu bez demontażu osłon.
W przypadku, gdy wyświetlacz będzie montowany w otworze na pulpicie, lub będzie miał większe wymiary, warto matrycę diodową umieścić wewnątrz obudowy wyświetlacza. Odpadnie wtedy jedna wiązka przewodów.

Opisywany wskażnik jest używany od 2001r., i "przejechał" około 130000km, jak do tej pory bezproblemowo.

[Medicus]

a po co te kombinacje ??
nie prościej pobrać gotowe sygnały z czujki obrotów i czujki drogi,
no ale jak ktoś nie wyrósł jeszcze z epoki 555 i matryc diodowych to nie ma tematu

[Marian B]

Już widzę działanie takiego rozwiązania (czujka obrotów i czujka drogi) na pograniczu potrzeby zmiany biegu. Samochód będzie jechał np na 3 biegu, a wskażnik będzie pokazywał 2, lub 4. Dobre opanowanie 555 i matryc diodowych też się przydaje, a nie tylko teoretyzowanie.
Nic nie stoi na przeszkodzie aby kolega zaprezentował swoje rozwiązanie, jeżeli będzie lepsze i prostsze, napewno pochwalę.

[gavi]

Witam
Sorry, Panowie. Jeżeli ktoś poruszając sie autkiem nie czuje na którym jest biegu to zdecydowanie odradzam szybkie manewry i tym podobne.

[Marian B]

Widzę, że zaczyna się podobna dyskusja jak tutaj:
http://www.elektroda.pl/rtvforum/viewto ... highlight=
To lepiej od razu tam wszystko przeczytać, bez zbędnej pisaniny.

[marek1]

Temat ten sam to i dyskusja ta sama. Widać coś w tym jest.

Marek

[Medicus]

Już widzę działanie takiego rozwiązania (czujka obrotów i czujka drogi) na pograniczu potrzeby zmiany biegu. Samochód będzie jechał np na 3 biegu, a wskażnik będzie pokazywał 2, lub 4. Dobre opanowanie 555 i matryc diodowych też się przydaje, a nie tylko teoretyzowanie.
Nic nie stoi na przeszkodzie aby kolega zaprezentował swoje rozwiązanie, jeżeli będzie lepsze i prostsze, napewno pochwalę.

Jakoś bryczki z automatami radzą sobie z tym,
jak stosunek prędkość/obroty jest "poza mapą" uP to wyświetla się pozioma kreska,
tak przynajmniej jest w moim służbowym mondeo